Aparaty ruchome to urządzenia samodzielnie wkładane i wyjmowane z ust przez pacjenta. W zależności od rodzaju leczonej wady zgryzu stosowane są różne modyfikacje aparatów ruchomych. Składają się z akrylowej płytki w kolorze wybranym przez pacjenta oraz - w zależności od typu aparatu, drucianych elementów utrzymujących aparat ortodontyczny lub części będących źródłem siły działającej na zęby (śruby, sprężyny). Najwłaściwszym momentem ich stosowania jest okres wzrostu dzieci i młodzieży. Czas leczenia aparatami ruchomymi i jego skuteczność są uzależnione od rodzaju wady, wieku pacjenta oraz współpracy pacjenta z lekarzem. Aby oczekiwać pozytywnych wyników leczenia dziecko musi przestrzegać obowiązujących zasad stosowania aparatów ruchomych: czasu noszenia i sposobu korzystania z aparatu.
Aparaty stałe to urządzenia składające się z różnego rodzaju zaczepów (zamków i rurek policzkowych) osadzanych za pomocą specjalnych klejów na stałe na powierzchni zębów. Zaczepy te stanowią umocowanie dla sprężystych drutów, będących właściwym źródłem siły działającej na zęby. Dzięki temu, iż aparaty stałe wywierają siłę bez przerwy przez cały okres leczenia, pozwalają na osiągnięcie precyzyjnych efektów leczniczych. W zależności od potrzeb leczniczych i estetycznych pacjenta polecane są różne rodzaje zamków ortodontycznych:
- Metalowe - precyzyjne, tańsze, dające możliwość urozmaicania wizerunku poprzez użycie kolorowych gumek utrzymujących łuk, oraz zastosowanie w niektórych przypadkach specjalnego typu zamków o wyjątkowo małych rozmiarach.
- Estetyczne - ceramiczne (w kolorze zęba) lub z czystego monokrystalicznego szafiru (jedyne całkowicie przezroczyste zamki), mniej widoczne, lecz o mniejszej wytrzymałości mechanicznej.
Systemy samoligaturujące to nowoczesne systemy ortodontyczne umożliwiające wyraźne skrócenie czasu trwania zarówno poszczególnych wizyt, jak i całego leczenia! Unikalna budowa zamków zapewnia zminimalizowanie nieprzyjemnych odczuć dla pacjenta oraz sprzyja utrzymaniu idealnej higieny jamy ustnej.
Leczenie aparatami stałymi może być prowadzone zarówno u dzieci jak i osób dorosłych, bez ograniczeń wiekowych.
Zamki samoligaturujące występują także w wersji metalowej i estetycznej.
PRZEBIEG LECZENIA ORTODONTYCZNEGO
- Konsultacja ortodontyczna
- Przedstawienie planu leczenia
- Rozpoczęcie właściwego leczenia
- Wizyty kontrolne
- Faza retencji
1. KONSULTACJA ORTODONTYCZNA
Podczas pierwszej wizyty ortodonta przeprowadza dokładny wywiad z pacjentem w celu jak najpełniejszego zrozumienia przyczyn zgłoszenia się na wizytę oraz zapoznania się z potrzebami i oczekiwaniami pacjenta. Pozwoli to na opracowanie indywidualnego planu leczenia, będącego wstępem do osiągnięcia wyników satysfakcjonujących obie strony. Kolejnym etapem, koniecznym do zaplanowania leczenia, jest wykonanie szczegółowego badania zgryzu oraz czynności mięśni, pobranie wycisków do gipsowych modeli diagnostycznych uzębienia. Dodatkowo wykonywane są zdjęcia fotograficzne uzębienia, dołączane następnie do dokumentacji cyfrowej pacjenta. W celu przeprowadzenia pełnej analizy warunków gryzowych konieczne jest również wykonanie badań RTG (zdjęcie pantomograficzne i telerentgenowskie boczne czaszki)
2. PRZEDSTAWIENIE PLANU LECZENIA
Celem drugiej wizyty jest zapoznanie pacjenta z wynikami badań oraz przeprowadzonej analizy zgryzu, warunków kostnych, profilu twarzy, oraz przedstawienie indywidualnego planu leczenia, uwzględniającego przebieg i przewidywany czas trwania leczenia. Jest to również moment przeznaczony na odpowiedzenie na ewentualne pytania pacjenta oraz, po zaakceptowaniu przez pacjenta planu leczenia, na podjęcie decyzji o terminie rozpoczęcia właściwego leczenia.
3. ROZPOCZĘCIE WŁAŚCIWEGO LECZENIA
Pierwszym elementem tej wizyty jest, w zależności od rodzaju zaplanowanego leczenia, wydanie pacjentowi aparatu ruchomego lub założenie aparatu stałego. Są to zabiegi bezbolesne. Następnie ortodonta przedstawia pacjentowi wszelkie wskazania i konieczne porady. Do rozpoczęcia leczenia niezbędne jest, aby zęby były wyleczone, bez osadu i kamienia nazębnego, a dziąsła bez oznak stanu zapalnego. Leczenie aparatami stałymi trwa około dwóch lat.
4. WIZYTY KONTROLNE
Wizyty kontrolne odbywają się z różną częstotliwością w zależności od zastosowanej metody leczenia i indywidualnych potrzeb pacjenta:
- Aparaty ruchome - co 2 miesiące
- Aparaty stałe - co 4-8 tygodni.
Celem tych obligatoryjnych wizyt jest kontrola przebiegu leczenia oraz aktywacja aparatów.
5. FAZA RETENCJI
Ostatnim etapem leczenia, równie istotnym, bo stabilizującym osiągnięte wyniki i zapobiegającym nawrotowi wady, jest faza retencji. W przypadku leczenia aparatem ruchomym funkcję aparatu retencyjnego spełnia dotychczas użytkowany aparat ortodontyczny bez aktywowania. W sytuacji leczenia aparatem stałym, po zdjęciu aparatu, oczyszczeniu zębów kleju i wypolerowaniu, pacjent w zależności od sytuacji zgryzowej otrzymuje ruchomą, akrylową płytkę retencyjną lub cieniutki drucik przyklejany do wewnętrznej powierzchni zębów.
